در هفته‌های ابتدایی سال ۱۴۰۴، استان یزد به دلیل آسیب به لوله‌های خط انتقال آب با قطعی چند روزه مواجه بود. در عین حال در ماه‌های اخیر سد‌های کشور مانند کرج در وضعیت بحرانی قرار گرفتند.
ظرات و پیش بینی‌های کارشناسی و گزارشات متعدد نشان می‌دهد، کشور در سال جاری با بحران آب دست و پنجه نرم خواهد کرد. این بحران فقط شامل قسمت کوچکی از کشور نیست و تمام مناطق را درگیر خواهد کرد. با توجه به اهمیت این موضوع، «دکتر عیسی بزرگ زاده، سخنگوی صنعت آب» در گفت‌و‌گو با فرارو به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
طرح‌های انتقال آب با سختگیری صورت می‌گیرد
دکتر عیسی بزرگ زاده گفت: «آب از نظر قانون اساسی جز مشترکات همگان و ملی بودن از زاویه‌ای تعبیر درستی است. در عین حال باید واقع بینانه نگاه کرد که آب به صورت محلی اداره می‌شود، به عنوان مثال پر آبی گیلان در سال جاری به کمک خشکسالی کرمان نمی‌آید؛ بنابراین حکمرانی باید به صورت محلی، اما به دور از جانبداری باشد. مشارکت مردم محلی در حکمرانی آب زمانی که مربوط به مدیریت باشد مورد قبول است، اما زمانی که موجب اختلاف می‌شود، باید از آن توسط نخبگان و الیت منطقه جلوگیری شود.»
سخنگوی آب کشور افزود: «انتقال آب از حوزه‌ای به حوزه دیگر این روز‌ها به موضوع مهمی در جامعه و در میان کارشناسان تبدیل شده است. طرح‌های انتقال آب از دوران پهلوی در حال اجراست، مانند انتقال آب از سد کرج به تهران. از چندین دهه قبل تاکنون ما طرح انتقال آب فراوانی را برای اهداف شرب، کشاورزی و صنعت اجرا کردیم و به مرور با افزایش آگاهی‌های عمومی و نظارت‌های کارشناسی یک تغییر دیدگاه در اجرای این طرح‌ها به وجود آمده است. بر اساس نظر کارشناسان این طرح‌های انتقال ابتدا باید سختگیرانه انجام شود ، ثانیا دارای تاییدیه شورای عالی آب باشند و هدف از این انتقال تامین آب شرب باشد. این موضوع در برنامه هفتم توسعه نیز جانمایی شده است و تلاش شده در دولت چهاردهم نیز رعایت شود.»
کشور با ابر بحران آب رو‌به‌رو است
برخی معتقدند در مورد موضوع آب در کشور توسط عده‌ای خاص بزرگنمایی صورت گرفته است. بزرگ زاده معتقد است: «بیش از ۷۰ درصد دشت‌های ایران از نظر منابع آبی در شرایط بحرانی قراردارند و از نظر منابع آب سطحی نیز اکثر تالاب‌های کشور در معرض خطر هستند. بهره برداری ما از آب‌های زیر زمینی و سطحی از مرز‌های تاب آوری زیست بوم عبور کرده و در بسیاری از شهر‌های کشور تامین آب دچار تنش و مشکل شده است؛ بنابراین باید این واقعیت درک شود که وضعیت آب کشور در شرایط ابر بحران قرار دارد و متناسب با آن تصمیم گیری شود. در عین حال در هر فرصتی باید این کمبود منابع یادآوری شود تا مدیریت مصرف و تقاضا صورت گیرد. ایران بیش از دوبرابر معیار‌های بین المللی از آب استفاده می‌کند. از سوی دیگر هیچ یک از کارشناسان خبره بزرگنمایی را درست نمی‌دانند.»
سخنگوی آب کشور اذعان کرد: « در بسیاری از مناطق کشور، کشاورزی همچنان به صورت سنتی انجام می‌گیرد و بر اساس نظر کارشناسان میزان محصول تولید شده با حجم آب مصرفی همخوانی ندارد. طبق سند ملی امنیت غذایی، اصلاحات باید در کشاورزی انجام گیرد. بر اساس ماده ۳۷، فصل ۸ برنامه هفتم توسعه باید ۱۵ میلیارد متر مکعب رفع ناترازی در ۵ سال انجام گیرد و حجم آب مصرفی در کشاورزی به ۶۵ میلیارد کاهش پیدا کند. قانونگذار و اسناد بالادستی این تکلیف را برای سازمان‌های مربوطه تعیین کرده و توسط کارگزان باید انجام گیرد. جلسات شورای عالی آب میزان کاهش آب مصرفی به وزارت جهاد کشاورزی ارائه شده است.»
استفاده از آب نامتعارف و حرکت به سمت توسعه پایدار راه نجات کشور است
برای مدیریت بحران آب، بزرگ زاده اذعان کرد: «برای عبور از این ابر چالش باید به سراغ مدیریت تامین و پایداری زیست بوم و آب نامتعارف رفت، مانند پساب برای صنایع و آب دریا برای شرب رفت. در عین حال نوع توسعه‌ای که بر شهر‌ها و روستا‌ها حاکم است باید به سمت توسعه کم آب پیش رود.مردم نیز باید در مصرف منابع آب با دولت همکاری کنند تا کشور از این بحران عبور کند.»
