تاج خبر؛ حسام‌الدین حیدری: سفر اخیر دونالد ترامپ به ژاپن و حضور وی و نخست‌وزیر ژاپن، تاکایچی در ناو هواپیمابر هسته‌ای «جورج واشنگتن» را نمی‌توان صرفاً یک رویداد تشریفاتی یا نمایشی نظامی تلقی کرد؛ این رخداد واجد معنا و نشانه‌ای ژرف از رویکرد جدید واشنگتن در بازتعریف مناسبات قدرت با متحدانش است.
۷۹ سال پس از تسلیم ژاپن در جنگ جهانی دوم، حضور نخست‌وزیر این کشور بر عرشه همان نماد اقتدار نظامی ایالات متحده، یادآور واقعیتی تلخ برای توکیو است؛ اینکه استقلال سیاسی ژاپن هنوز هم در سایه سنگین چتر امنیتی آمریکا تعریف می‌شود. ترامپ که طی سال‌های اخیر بارها به‌صورت علنی از هزینه‌های نظامی آمریکا در آسیا و اروپا گلایه کرده، اکنون با مهندسی دقیق نمادها پیام خود را بی‌پرده منتقل کرده است، متحدان بدون رضایت واشنگتن قدرتی از خود ندارند.
این رفتار را باید در امتداد الگوی رفتاری ترامپ در تعامل با سایر متحدان آمریکا از اروپا تا خاورمیانه، تحلیل کرد. چندی پیش نیز وی در نشست شرم‌الشیخ، سران دولت‌های غربی و عربی را با طعنه و تمسخر در جایگاه تابع قدرت ایالات متحده نشاند. این‌گونه حرکات بیش از آنکه محصول هیجان فردی یا غرور شخصی ترامپ باشند، بازتاب نگرشی عمیق در سیاست خارجی آمریکاست، نگرشی که بر «نمایش سلطه» و «تحقیر نرم» برای تثبیت هژمونی جهانی بنا شده است.
در این میان ژاپن با سابقه تاریخی خاص خود، آسیب‌پذیرترین متحد واشنگتن محسوب می‌شود. بازخوانی صحنه ورود نخست‌وزیر ژاپن به ناو آمریکایی، چیزی شبیه مرور فصل ناتمام اشغال و وابستگی است؛ صحنه‌ای که در آن ترامپ نه‌تنها قدرت نظامی بلکه برتری سیاسی و روانی ایالات متحده را به رخ می‌کشد.
به بیان دیگر این دیدار یک «بازسازی نمادین» از گذشته‌ای است که هنوز در روابط توکیو و واشنگتن زنده است. ترامپ با دقت از حافظه تاریخی ملت‌ها برای تثبیت جایگاه برتر آمریکا بهره می‌گیرد و نشان می‌دهد که در نگاه او «قدرت» بیش از هر چیز در توان تحقیر طرف مقابل نهفته است.
در نهایت شاید بتوان گفت ورود ترامپ و تاکایچی به ناو جورج واشنگتن نه یک دیدار دیپلماتیک بلکه «نمایش استمرار سلطه» بود، رویدادی که بار دیگر نشان داد در منطق قدرت آمریکایی حتی به دوستان نیز باید هر از گاهی یادآوری شوند که چه کسی بر عرشه فرمان می‌دهد و این امر با تحقیر آنها و لکه‌مال کردن استقلال و هویتشان ظهور و بروز پیدا می‌کند.
