به گزارش تاج خبر، مهدی زکی‌پور (کارشناس رسانه و علوم ارتباطات) – در سال‌های اخیر، بازار مرغ در لرستان با نوسانات قیمت شدید مواجه شده است. قیمت هرکیلو مرغ زنده و مرغ آماده‌طبخ به طور مداوم افزایش یافته و با وجود ثبات موقت، دوباره به مسیر صعودی بازمی‌گردد. هم‌زمان، شاهد کاهش ثبات در زنجیره تأمین، افزایش هزینه‌های تولید و فشارهای تورمی عمومی بوده‌ایم. این وضعیت به طور مستقیم زندگی خانوارهای کم‌درآمد و متوسط را تحت تأثیر قرار داده است و چالش‌های امنیت غذایی را افزایش داده است.
در اینجا به عوامل اصلی گرانی مرغ می‌پردازیم و پیشنهادات و راهکارهایی جهت کنترل قیمت و نظارت بر بازار ارائه می‌دهیم:
• هزینه‌های تولید:
افزایش قیمت نهاده‌های دامی، برق، دارو و دستمزدها باعث بالا رفتن هزینه‌های تولید مرغ می‌شود. کاهش یا نابرابری در یارانه‌ها و مسائل ارزی نیز به رشد قیمت‌ها دامن می‌زند.
• تنگنای تأمین:
اختلال در توزیع و حمل‌ونقل، کمبود نقدینگی در واحدهای پرورشی و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل به قیمت تمام‌شده اضافه می‌شود.
• نوسان تقاضا:
تقاضای بازار تحت تأثیر بورس کالا، نرخ ارز و بازارهای موازی همچون گوشت قرمز و ماهی می‌تواند به شکل ناگهانی قیمت مرغ را بالا ببرد.
• بازار سیاه و سوداگری:
وجود بازارهای غیررسمی و سوءاستفاده از کمبودها، احتمالاً قیمت‌ها را به صورت غیرمنطقی افزایش می‌دهد.
• سیاست‌گذاری و نظارت محدود:
نبود هماهنگی مؤثر بین دستگاه‌های مرتبط و نبود سازوکارهای پایش دقیق منجر به گسست میان عرضه و تقاضا در برخی بازه‌های زمانی می‌شود.
نقش نظارت مسئولان:
نبود شفافیت و گزارش‌گیری منظم از عرضه، موجودی و قیمت‌ها در بازارهای مختلف کشور، نظارت را کم‌اثر می‌کند.
ضعف در اجرای سیاست‌های راهبردی تأمین کالاهای اساسی، از جمله مرغ، و نبود ابزارهای پاسخ سریع به بحران‌ها.
فقدان سیستم‌های هشدار زودهنگام برای توقف یا کاهش قیمت‌های غیرمنطقی در کوتاه‌مدت.
ناکافی بودن همکاری بین بخش‌های دولتی (صمت، جهاد کشاورزی، تعزیرات، بازرسی کل کشور، ستاد تنظیم بازار) برای پایش شبانه‌روزی بازار و مدیریت بحران.
محدود بودن ارائه اطلاعات به عموم برای ایجاد اعتماد و کاهش حاشیه بازار.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی:
فشار بر سبد خانوار و کاهش قدرت خرید، به ویژه برای اقشار کم‌درآمد.
تغییر در الگوهای مصرف گوشت و دامداری خانگی و ایجاد تقاضای غیرمتعارف برای محصولات جایگزین.
کاهش کارایی و بهره‌وری شرکت‌های تولیدکننده مرغ به دلیل عدم اطمینان از بازار و سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت.
افزایش نارضایتی عمومی و بازتاب منفی در اعتماد به سیاست‌های دولت.
راهکارهای پیشنهادی:
جستجوی خبری و گزارش‌های پایش بازار مرغ در لرستان از ادارات استانی جهاد کشاورزی، صمت یا تعزیرات لرستان.
استخراج آمار قیمت روزانه و میانگین قیمت در شهرستان‌های اصلی لرستان (خرم‌آباد، دورود، بروجرد و …) اگر موجود بود.
یافتن داده‌های موجودی و عرضه در فروشگاه‌های رسمی یا شبکه بازارگاه‌های استان.
استفاده از گزارش‌های فصلی یا سالانه واحدهای پرورش مرغ صنعتی در لرستان (در صورت انتشار).
انتشار گزارش‌های منظم از قیمت، موجودی و روند عرضه در شبکه‌های رسمی و رسانه‌ها.
ارائه بسته‌های حمایتی برای نهاده‌های دامی و کاهش ریسک‌های تأمین به‌خصوص در فصول بحرانی.
ایجاد مکانیزم‌های تثبیت قیمت در کوتاه‌مدت و راه‌اندازی بازارهای موقت با نظارت دقیق برای تعادل عرضه و تقاضا.
تشکیل کارگروه مشترک با حضور صمت، جهاد کشاورزی، تعزیرات و بازرسی کل کشور برای رصد مستمر بازار و پاسخ سریع به تخلفات.
ارائه راهنمایی‌های مصرف هوشمندانه و آگاهی از قیمت‌های واقعی گوشت مرغ به خانوارها.
گرانی مرغ به‌طور عمده نتیجه ترکیبی از عوامل تولید، تأمین و سیاستی است که نیازمند پاسخ جامع و هماهنگ از سوی مسئولان است. شفافیت بیشتر، نظارت دقیق‌تر و ابزارهای کارآمدتر برای تثبیت قیمت و تضمین تأمین پایدار می‌تواند به کاهش فشار روی سبد خرید خانوارها و بهبود اعتماد عمومی بینجامد.
