وابستگی مدیران به هوش مصنوعی خارجی، تصمیم‌سازی کشور را منحرف می‌کند

به گزارش تاج خبر، سید محمدآقامیری پیس از ظهر پنجشنبه در نخستین همایش ملی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با اشاره به ظهور دوگانه‌های دیجیتال در حوزه‌های صنعتی و سخت‌افزاری اظهار کرد: امروز در جهان، صنایع بزرگ با استفاده از فناوری‌های شبیه‌سازی دیجیتال، محیط‌های واقعی را بازآفرینی می‌کنند تا بتوانند رفتار سامانه‌های صنعتی را پیش‌بینی کرده و فرآیندها را به حالت بهینه نزدیک سازند و این تحول، مرز میان فضای واقعی و مجازی را در حوزه صنعت از میان برده است.

وی ادامه داد: در کنار دوگانه‌های صنعتی، اکنون دوگانه دیجیتال انسان‌ها نیز در حال شکل‌گیری است، به‌ویژه در حوزه پزشکی و داروسازی، تلاش‌هایی در جریان است تا از طریق مدل‌سازی داده‌های زیستی و رفتاری افراد، داروهای اختصاصی متناسب با ویژگی‌های هر شخص تولید شود و این روند در ظاهر علمی و مفید است، اما در عمق خود به شکل‌گیری نسخه‌ای دیجیتال از انسان می‌انجامد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: در این فرآیند، شناخت انسان از منظر روحیات، اخلاق و ویژگی‌های فردی به داده‌های کمی و شاخص‌های قابل اندازه‌گیری فروکاسته می‌شود و برای هر فرد، شاخص‌هایی تعریف می‌شود که ممکن است برخی ابعاد بنیادین شخصیت انسانی همچون شجاعت، ایمان یا روحیه ایثار در آن نادیده گرفته شود و این کاستی، از چالش‌های اساسی دوگانه‌سازی دیجیتال انسان است.

وی با اشاره به تحولات رخ‌داده در عرصه مدیریت و تأثیرگذاری اجتماعی بیان کرد: امروز حضور فعال افراد در شبکه‌های اجتماعی موجب شده تا حجم عظیمی از داده‌های رفتاری و روانی در دسترس نهادهای تصمیم‌ساز قرار گیرد و همین امر امکان مداخلات اجتماعی هوشمند را فراهم کرده است، مداخلاتی که می‌تواند جوامع را به سمت رفتارها و نگرش‌های خاص هدایت کند.

آقامیری تصریح کرد: در پروژه‌های اولیه هوش مصنوعی، یکی از دشوارترین چالش‌ها، تبدیل ویژگی‌های ارزشی و درونی انسان به داده‌های دیجیتال قابل مدل‌سازی بوده که اگر این بخش نادیده گرفته شود، خروجی سامانه‌ها به‌صورت طبیعی فاقد بنیان اخلاقی خواهد بود و تصمیم‌های تولیدشده توسط هوش مصنوعی، جهت‌دار و متأثر از منطق صرفاً آماری می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به استفاده گسترده از هوش مصنوعی در سطوح مدیریتی و تصمیم‌سازی کشورها گفت: در بسیاری از مراکز پژوهشی و مدیریتی، از هوش مصنوعی به‌عنوان دستیار تصمیم‌گیرنده استفاده می‌شود، از تحلیل داده‌ها و مرور ادبیات علمی گرفته تا پیشنهاد گزینه‌های تصمیم برای مسئولان که اگر پارامترهای پایه در این مدل‌ها به‌درستی تعریف نشود، به تدریج تمام تصمیمات مدیران و نخبگان در یک مسیر خاص الگوریتمی شکل خواهد گرفت.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با تأکید بر ضرورت شکل‌گیری الگوی بومی هوش مصنوعی افزود: همان‌گونه که امروز مدل‌های آمریکایی و چینی در حوزه هوش مصنوعی دارای اولویت‌ها و ارزش‌گذاری‌های متفاوت هستند، وابستگی بیش از حد به هر یک از این نظام‌ها، موجب می‌شود مدیران و محققان ما نیز به‌صورت ناخودآگاه شبیه به همان الگوهای فرهنگی و ارزشی بیگانه بیندیشند و تصمیم بگیرند.

آقامیری خاطرنشان کرد: برای رهایی از این وابستگی، باید مدل هوش مصنوعی متناسب با باورها، ارزش‌ها و جهان‌بینی اسلامی–ایرانی خودمان طراحی شود و در صورتی که چنین الگویی موفق عمل کند، سایر کشورها نیز در تعامل با آن، به‌تدریج به سمت چارچوب‌های فکری و ارزشی ما نزدیک خواهند شد، اما این امر مستلزم آن است که بتوانیم نظام ارزش‌ها و مبانی فلسفی خود را به زبان الگوریتمی و قابل شبیه‌سازی ترجمه و مدل‌سازی کنیم.