به گزارش تاج خبر، شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در برنامه «به وقت گفت‌وگو» که به مناسبت «روز جهانی سالمندان» و با موضوع «تلاش برای عبور از بحران جمعیتی» روی آنتن رفت، به تشریح ابعاد پدیده سالمندی جمعیت در ایران پرداخت.
این کارشناس جمعیت در ابتدای سخنانش با اشاره به جهانی بودن پدیده کاهش باروری اظهار داشت: در کشورهایی که باروری کاهش پیدا می‌کند – ابتدا در اروپا، بعد آسیای جنوب شرقی – و الان بیشتر کشورهای در حال توسعه مثل ایران و ترکیه، باروری کاهش پیدا می‌کند و به سمت سالمندی می‌روند. این منحصر به ایران نیست.
کاظمی‌پور با تحلیل ساختار سنی ایران توضیح داد: برای ایران، متولدین دهه ۶۰ که باروری بالا بود، الان در سنین ۳۵ تا ۴۵ هستند و به مرور مسن‌تر می‌شوند، رأس هرم جمعیت متورم و جمعیت به سمت سالمندی پیش می‌رود.
آستانه‌های سالمندی و جایگاه ایران
وی شاخص‌های ورود به فاز سالمندی را اینگونه برشمرد: هر کشور که بیش از ۷ درصد جمعیتش بالای ۶۵ سال باشد وارد مرحله اول سالمندی شده است. ایران از سال ۱۴۰۰ وارد این مرحله (۷ تا ۱۴ درصد) شده است. مرحله دوم بین ۱۴ تا ۲۱ درصد و مرحله سوم بالای ۲۱ درصد سالمند است.
این جامعه‌شناس افزود: کشورهایی مثل فرانسه، ژاپن، آلمان در مرحله سوم هستند. پیش‌بینی ایران نشان می‌دهد از حدود سال ۱۴۲۰ به بعد، بیش از ۲۵ درصد جمعیت سالمند خواهد بود.
کاظمی‌پور با هشدار درباره رشد کمی سالمندان گفت: ما دو مسئله داریم: یکی باروری پایین آمده، دیگری سالمندانی که در آینده زیاد می‌شوند. در سرشماری ۱۹۹۵ پنج میلیون سالمند داشتیم، در سال ۱۴۲۵ به ۲۵ میلیون می‌رسیم؛ یعنی پنج برابر.» وی تأکید کرد: «افزایش باروری ممکن است درصد سالمندان را کمی کم کند، اما تعدادشان بالا می‌ماند. برای رفاه، سلامت، بازنشستگی باید از امروز برنامه داشت.
این استاد دانشگاه در نقد سیاست‌های فعلی اظهار داشت: سیاست‌های قانون جوانی جمعیت”خوب است، ولی بار مالی دارد و با کسری بودجه دولت، اجرای کاملش سخت است.
وی خاطرنشان کرد: حتی اگر کامل اجرا شود، ۲۰ درصد اثر دارد؛ چون ریشه کاهش باروری فرهنگی و کیفی است.
کاظمی‌پور در رادیو گفت‌وگو با تأکید بر اینکه حل بحران تنها با پرداخت‌های مقطعی ممکن نیست، گفت: ابتدا باید روی فرهنگ کار کنیم، سپس امکانات فراهم شود. به لحاظ اقتصادی باید خانواده‌ها را پشتیبانی کرد.» وی امنیت را فراتر از پرداخت وام دانست و تصریح کرد: «جوان باید بداند ۱۰ سال آینده قدرت خریدش افت نمی‌کند. امنیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شرط است.
این جامعه‌شناس در پایان با اشاره به نقش مهم فرهنگ عمومی هشدار داد: «در کلاس‌هایم همیشه می‌گویم هر جوان باید ازدواج و فرزند داشته باشد. ولی فرهنگ عمومی، رسانه و فیلم‌ها ترغیب می‌کنند به تأخیر ازدواج و فرزندآوری.
وی خاطرنشان کرد: گروه‌های مرجع و الگو باید ساخته شود؛ وقتی خلأ باشد جوان سراغ منابع غیرمعتبر می‌رود.
