تاج خبر، گروه استان‌ها: خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور کشور، ظرفیت‌های ارزشمندی در بخش‌های مختلف دارد؛ از زرشک مرغوب گرفته تا معدن طلا که سرمایه‌گذاری در هر یک از آن‌ها می‌تواند افق‌های تازه‌ای پیش روی توسعه استان بگشاید.
با این حال، وجود بیش از ۱۷ هزار کیلومتر جاده عمدتاً روستایی و طولانی، عملاً گره‌ی بر مسیر اقتصاد استان زده است؛ چراکه سرمایه‌گذاران رغبت چندانی برای عبور از جاده‌های پرخطر و فرسوده ندارند. در این میان، کنسلی‌های پی‌درپی پروازها از یک‌سو و نبود خط ریلی از سوی دیگر، بر محرومیت زیرساختی استان افزوده است.
هرچند مسئولان معتقدند جاذبه‌های خراسان جنوبی توانسته‌اند سرمایه‌گذاران را علی‌رغم کمبودها به خود جذب کنند، اما نباید از اهمیت زیرساخت‌ها در توسعه استان غافل شد.
بدون تردید این کمبودها موجب افزایش چشمگیر هزینه‌های حمل‌ونقل و مبادلات اقتصادی شده و توان رقابتی تولیدات استان را در بازارهای ملی و بین‌المللی کاهش داده است و از طرفی صنعت گردشگری که می‌تواند موتور محرک اقتصاد باشد، به دلیل دشواری دسترسی، آن‌طور که باید شکوفا نشده است.
راه‌آهن روی ریل اجرا
در حال حاضر تنها ایستگاه طبس خراسان جنوبی به شبکه ریلی کشور متصل است و مرکز استان از این نعمت محروم مانده است. فاصله بیرجند تا ایستگاه یونسی ۲۷۱ کیلومتر است که ۸۸ کیلومتر آن در استان خراسان رضوی قرار دارد و هم‌اکنون در دست اجراست.
اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی کشور، آرزوی دیرینه مردم این منطقه، نخستین بار در آذر ۱۳۸۰ توسط مجمع نمایندگان خراسان (قبل از تقسیم استان) و سیستان و بلوچستان از رئیس‌جمهور وقت درخواست شد.
پس از سال‌ها پیگیری و مطالعات، در نهایت مسیر فیض‌آباد تا زاهدان برای اجرای پروژه تعیین شد و در سال ۱۳۹۸ عملیات اجرایی اولین قطعه ۳۲ کیلومتری آن در محدوده یونسی آغاز شد.
آمارهای مسئولان از تخصیص اعتبارات کلان به این پروژه حکایت دارد و باید دید عزم مسئولان چه زمانی ریل خراسان جنوبی را به حرکت درخواهد آورد.
پای صحبت سرمایه‌گذاران
یکی از سرمایه‌گذاران در گفت‌وگو با مهر گفت: در سه شهرستان بشرویه، سرایان و سربیشه در زمینه جایگاه سی‌ان‌جی سرمایه‌گذاری کرده‌ام، اما مشکلات زیرساختی همچنان جدی است.
سجادی با گلایه از وضعیت پروازها افزود: به دلیل کمبود یا لغو پروازها، ناچارم مسیر ۱۴ تا ۱۶ ساعته را با خودرو طی کنم تا به خراسان جنوبی برسم.
وی ادامه داد: طولانی بودن مسیرها، یک‌طرفه بودن برخی جاده‌ها و کیفیت نامناسب آسفالت، سفر را خسته‌کننده کرده است.
او خواستار تسریع در رفع مشکلات حمل‌ونقل شد و گفت: استان ظرفیت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری دارد، اما شرایط ورود سرمایه‌گذاران باید تسهیل شود، همچنین برخی قوانین موجود نیز نارضایتی فعالان اقتصادی را در پی داشته است.
گلایه مسافران
یکی از مسافران که از تهران به خراسان جنوبی سفر کرده بود، در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: برای دیدن کویر به این استان آمدم، اما مسیر طبس به‌ویژه حدفاصل دیهوک و خور بسیار ترسناک بود.
رضا مؤمنی افزود: اگر مشکلات جاده‌ای استان برطرف شود، گردشگران بیشتری برای دیدن جاذبه‌های آن سفر خواهند کرد. متأسفانه اخبار تصادفات ناشی از شرایط جاده‌ای، بسیاری از مسافران را دلسرد می‌کند.
وی با اشاره به وضعیت پروازی استان گفت: خراسان جنوبی نیازمند اقدامی ویژه در توسعه زیرساخت‌ها به‌ویژه ریل است، چراکه در شرایط کنونی طولانی بودن مسیرهای جاده‌ای بسیاری از گردشگران را از سفر به این استان منصرف می‌کند.
توسعه زیرساخت‌ها نیازمند نهضت است
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن بیرجند نیز در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: خراسان جنوبی استانی پهناور و با پراکندگی بالا است که همزمان با پنج استان کشور و افغانستان مرز مشترک دارد.
علیرضا خامه‌زر با اشاره به فاصله ۵۰۰ کیلومتری بیرجند تا مشهد افزود: این استان با وجود جاده‌های عریض، به یک نهضت زیرساختی نیاز دارد.
وی گفت: معادن استان عمدتاً در نواحی دارای ضعف زیرساختی قرار دارند، اما همچنان جذابیت و توجیه اقتصادی لازم برای جذب سرمایه‌گذار را دارند.
خامه‌زر با بیان اینکه کمبود زیرساخت‌ها مانع توسعه استان نشده و راه پیشرفت همچنان باز است، بیان داشت: اگر جاده‌ها دوبانده شوند و راه‌آهن برقرار شود، موتور توسعه با سرعت بیشتری حرکت خواهد کرد.
او با اشاره به تخصیص اعتبارات ملی به پروژه ریلی بیان کرد: امید است با راه‌اندازی یک شرکت استانی، مشکلات پروازی استان نیز حل شود.
خامه‌زر افزود: طی ۱۰ سال گذشته شاهد توسعه معادن به‌ویژه معادن طلا بوده‌ایم و با وجود مشکلات پروازی، صادرات محصولاتی مانند زعفران متوقف نشده است.
وی ادامه داد: جاده مواصلاتی مرز به فراه افغانستان در حال تکمیل است و تاکنون ۱۲۰ کیلومتر آن دوبانده شده که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به اتمام برسد.
به گفته وی، تکمیل محورهای مواصلاتی مانند مسیر ماهیرود، یزد، اصفهان و کرمان جهشی چشمگیر در توسعه استان ایجاد خواهد کرد.
آنچه مسئولان می‌گویند
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی نیز در بازدیدی از پروژه ریلی گفت: تأمین مالی راه‌آهن خراسان جنوبی به‌عنوان یکی از پنج پروژه پیشران اقتصادی وزارت راه و شهرسازی، مورد تأکید دولت است.
میرمحمد مودی افزود: با تزریق به‌موقع منابع مالی، پروژه راه‌آهن طی سه سال آینده تکمیل و خراسان جنوبی به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود.
وی گفت: در حال حاضر به لحاظ برنامه زمان‌بندی عقب نیستیم، زیرا بخش عمده‌ای از زمان صرف تجهیز کارگاه و تهیه نقشه‌های اجرایی شده که حجم آن به ۵۰ هزار مترمربع می‌رسد.
تزریق اعتبارات کلان به پروژه ریلی
استاندار خراسان جنوبی نیز با اشاره به پروژه ریلی شرق کشور از چابهار تا سرخس گفت: این خط ریلی به طول هزار و ۵۴۸ کیلومتر سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی را در بر می‌گیرد که ۴۳۲ کیلومتر آن در خراسان جنوبی واقع است.
سید محمدرضا هاشمی افزود: تاکنون جلسات متعددی با حضور وزیر راه و شهرسازی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و نمایندگان استان برگزار شده و تزریق اعتبار به پروژه راه‌آهن استان با جدیت پیگیری می‌شود.
وی بیان کرد: در ۹ ماه گذشته ۱,۶۰۰ میلیارد تومان به پروژه راه‌آهن اختصاص یافته و هم‌اکنون دو تونل ریلی در حوزه قائنات بازگشایی شده است.
به گفته وی همچنین فرودگاه شهید کاوه حداکثر تا هفته دولت سال آینده تعیین تکلیف خواهد شد.
رشد ۱۰۰ درصدی اعتبارات دوبانده‌سازی مسیرها
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به وضعیت راه‌های استان گفت: اعتبارات باندهای دوم در قانون بودجه ۱۴۰۴ نسبت به سال گذشته ۱۰۰ درصد رشد داشته است.
وی با تأکید بر تسریع روند توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای افزود: تکمیل بزرگراه‌های استان علاوه بر ارتقای ایمنی و کاهش تلفات جاده‌ای، جایگاه کشور را در حوزه ترانزیت بین‌المللی تقویت خواهد کرد.
هاشمی تصریح کرد: طی ۱۰ ماه گذشته بیش از ۲.۶ همت اعتبار برای پروژه‌های باند دوم استان تخصیص یافته است. تکمیل محورهای بیرجند–زاهدان و دیهوک–راور و اتصال معابر مرزی استان به شبکه بزرگراهی کشور از اولویت‌های اصلی است که با پیگیری مستمر دنبال می‌شود.
به گفته وی، از مجموع ۴۵۰ کیلومتر باند دوم در دست اجرا، حدود ۱۲۰ کیلومتر تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد.
اگرچه خراسان جنوبی ظرفیت‌های اقتصادی بالایی دارد، اما محرومیت زیرساختی موجب شده سرمایه‌گذاران تمایل کمتری به فعالیت در این استان داشته باشند. با این حال، مسئولان امیدوارند با تزریق اعتبارات و تکمیل پروژه‌های ریلی و جاده‌ای، روند توسعه استان شتاب گیرد.
