تاج خبر، گروه استان‌ها: قزوین، شهری است که در هر گوشه‌اش ردپای تاریخ، هنر و فرهنگ دیده می‌شود اما این قدمت و تاریخ و فرهنگ بزرگ امروز زیر سایه غفلت به فراموشی سپرده شده است.
هفته قزوین بهترین فرصت برای واکاوی عقب ماندگی قزوین در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی و ترسیم چشم اندازی برای آینده این دیار مینودری است از همین رو تاج خبر در میزگردی با حضور کارشناسان حوزه گردشگری و تاریخی با عنوان «قزوین امروز، مسئولیت فردا» به واکاوی شرایط این استان در حوزه گردشگری پرداخته است.
«محمدحسن سلیمانی»، محقق و پژوهشگر تاریخ قزوین در این میزگرد تاج خبر که درخصوص بحران‌های گردشگری استان قزوین برگزار شده بود اظهار کرد: باتوجه به ظرفیت‌های تمدنی، تاریخی، مردم‌شناسی و مذهبی و همچنین طبیعی و اقلیمی، اگر بتوانیم به درستی از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم افق گردشگری قزوین در چند سال آینده بسیار روشن خواهد بود.
وی افزود: امروز بسیاری از مناطق با تغییر رویکرد توانسته‌اند به افق خوبی در صنعت گردشگری دست پیدا کنند و ما در این مسیر نیازمند تغییر رویکرد و نگرش هستیم.
روز قزوین، فرصتی که هرساله از دست می‌رود
این کارشناس یادآور شد: در خصوص روز قزوین نیز مدتی ۱۲ آبان، سالروز تأسیس قزوین در زمان ساسانیان به عنوان روز قزوین نامیده شد و از سال ۱۳۹۱ نیز براساس، برخی منابع که در قطعیت آن تردید جدی وجود دارد زمان احتمالی انتقال پایتخت از تبریز به قزوین در سال ۹۶۵ قمری به عنوان روز قزوین نامیده شد، که فارغ از روز تعیین شده نتوانستیم از این فرصت به‌درستی برای باز معرفی داشته‌ها و توانمندی‌های گردشگری خود استفاده کنیم.
سلیمانی ادامه داد: مهمترین چالش گردشگری امروز قزوین این است که به رغم تمام ظرفیت‌ها، نتوانستیم قزوین را به مقصد مؤثر گردشگری تبدیل کنیم.
محقق و پژوهشگر تاریخ قزوین افزود: ما زمانی می‌توانیم از آورده‌های اقتصادی صنعت گردشگری در استان استفاده کنیم که فرد حداقل یک یا دو شب در قزوین بماند و مردم قزوین نیز از این حضور منتفع شوند.
وی همچنین در رابطه با بحران‌ها و چالش‌های استان ادامه داد: مهمترین چالش ما عدم اتفاق نظر بین دستگاه‌های مرتبط و ذینفعان حوزه گردشگری است. متأسفانه علاوه بر عدم اتفاق نظر و اقدام‌های جزیره‌ای و ناهماهنگ، فاقد یک راهبرد و نقشه راه در این حوزه هستیم و اساساً نمی‌دانیم برای رسیدن به آنچه که از آن به‌عنوان دستیابی به گردشگری پایدار در استان می‌نامیم، باید چگونه و از چه مسیری حرکت کنیم و از فرصت‌ها به بهترین شکل ممکن برای معرفی و توسعه ظرفیت‌های گردشگری استان بهره ببریم.
سلیمانی یادآور شد: در استانی که ظرفیت‌های گاه بی‌نظیر و کم نظیری برای جلب و جذب گردشگران خارجی و داخلی دارد، ما در حوزه زیرساخت دچار چالش جدی هستیم و صرفاً ۱۳ اقامتگاه بومگردی فعال در اختیار داریم که ۹ مورد آن صرفاً در بخش الموت شرقی است و چهار شهرستان ما و همچنین بخش‌هایی مثل کوهین و طارم‌سفلی در شهرستان قزوین از این امکان برخوردار نیستند.
شهر خاموش است
وی ادامه داد: قزوین شهر با موقعیت ویژه در حوزه گردشگری است اما بااین وجود علاوه بر آنکه در ساعت شب، شهر تاریکی محسوب می‌شود؛ ساعات فعالیت واحدهای صنفی در بازار و محدوه بافت تاریخی محدود است و کسبه هم دیر مغازه‌های خود را باز می‌کنند و هم شب هنگام زود می‌بندند و طبیعی است زیست یا فعالیت شبانه چندانی در حوزه مشاغل صنفی در این محدوده وجود ندارد و گردشگرانی که آمده‌اند از همه فرصت‌های خود در زمان حضور در این شهر استفاده کنند، دچار چالش می‌شوند.
وی ادامه داد: قزوینی‌ها در طول تاریخ به میهمان پذیری و میهمان نوازی مشهور بوده‌اند و چنانچه ساختار معماری خانه‌های قزوینی مورد مطالعه قرار بگیرد، مشخص می‌شود که به نوعی نقطه محوری این خانه‌ها، مهمانخانه یا شاه نشین آن هاست اما در دهه‌های اخیر با تغییراتی که در سبک زندگی و مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رخ داده، لازم است ضمن تقویت فرهنگ گردشگرپذیری در قزوین، مردم این شهر با پیشینه کهن فرهنگی و تاریخی خودشان بیشتر آشنا شوند تا هر قزوینی به عنوان سفیر گردشگری در معرفی داشته‌های غنی استان به ویژه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی عمل کند.
این فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری با تاکید براینکه ما در حوزه تأمین زیرساخت، بیش از آنکه به هتل‌های پنج ستاره نیاز داشته باشیم، به اقامتگاه‌های ارزان خصوصاً اقامتگاه‌های بومگردی در مراکز بخش‌ها و روستاهای هدف گردشگری استان نیازمندیم، تصریح کرد: امروز چهار شهرستان استان و همچنین بخش‌هایی چون طارم سفلی و کوهین در شهرستان قزوین از مراکز اقامتی بومگردی و اقامتگاه‌های گردشگری متناسب با زیست بوم خود برخوردار نیستند و این مسأله نشان می‌دهد مسئولان ذیربط طی سالهای گذشته در این حوزه نتوانسته‌اند اقدام مؤثری به منظور ترغیب اهالی این مناطق برای ورود سرمایه گذاری در این عرصه انجام دهند. همچنانکه معتقدم در توزیع اعتبارات تخصیص یافته در حوزه مرمت و احیای آثار تاریخی در سطح استان هم، دقت لازم صورت نگرفته است.
سلیمانی با تاکید بر اینکه، سخنان و وعده‌های تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه مدیریت اجرایی در استان، دستیابی به گردشگری پایدار است، اما فقدان راهبرد دقیق و نقشه راه مبتنی بر شناخت داشته‌ها و نیز چالش‌های حوزه گردشگری سبب شده، اقدام‌های انجام شده کمتر به اهداف خود برسند و سرمایه گذاری مؤثری در تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز انجام نشود، افزود: با این همه، معتقدم افق‌های پیش رو، امیدوار کننده است و می‌توان با برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و تبیین راهبرد مورد نیاز به اهداف خود برسیم؛ چنان که به رغم همه کاستی‌ها و کمبودها صرفاً بر پایه تبلیغات انجام شده در شبکه‌های اجتماعی و برخی برنامه‌ها، شاهد افزایش ۱۱ ورود گردشگر به استان طی ایام نوروز تا مقطع جنگ دوازده روزه بودیم.
وی تصریح کرد: در حوزه مرمت، احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی نیز اقدام‌های خوبی در حال انجام است، اما برخی موانع خصوصاً در حوزه واگذاری تسهیلات بانکی باعث شده، روند این اقدام‌ها از شتاب لازم برخوردار نباشد که ضروری است آقای استاندار شخصاً با ورود به این مسأله، مشکلات موجود را رفع کنند.
این کارشناس با تاکید بر اینکه، بازگشایی درهای بناهای تاریخی و فرهنگی می‌تواند فرصت‌ها و ظرفیت‌های تازه ای را در حوزه جاذبه‌های گردشگری در استان فراهم کند، یادآور شد: امیدوارم اقدام‌های که هم اکنون برای بازکردن در مدارس علمیه تاریخی قزوین از جمله سردار، شیخ الاسلام، التفاتیه، پیغمبریه و صالحیه و همچنین مقبره شیخ احمد غزالی و کلیسا ارامنه هریپسیمه (رفیع) در حال انجام است به نتیجه برسد که در این صورت، شاهد رشد گردشگران ورودی به استان و در این راستا، تقویت اقتصاد محلی مبتنی بر توسعه صنعت گردشگری خواهیم بود.
شعارهای قشنگ اما عمل کجاست؟
«علی محمدیها» کارشناس حوزه گردشگری نیز در ادامه این میزگرد اظهار نظر کرد: متأسفانه در ایران شعارهایی درخصوص صنعت نفت دارند اما این صنعت گردشگری است که دنیا را زنده نگه داشته و هر کشوری که به سوی زنده نگهداشتن این صنعت حرکت کرده به درآمد رسیده است متأسفانه در کشور ما مسئولیت این حوزه به اشخاصی سپرده شده که سررشته این موضوع را ندارند و این امر سبب شده تا افقی برای گردشگری کشور کمرنگ یا وجود نداشته باشد.
وی افزود: در شهر قزوین ما روز به روز در مبحث گردشگری ضعیف و ضعیف‌تر می‌شویم و گردشگری در اولویت نیست، طی سنوات گذشته گردشگری در اولویت سوم بود اما اکنون اولویت دوم قرار گرفته اما هنوز هم در حد همان شعار است و گردشگری باید در اولویت باشد.
این مسئول با تاکید براینکه ما زیر ساخت مناسبی در حوزه گردشگری نداریم ابراز کرد: شعار قشنگ است اما عمل کجاست؟
وی تاکید کرد: ما ضعیف‌ترین قطار ایران را در استان قزوین داریم آن هم فقط از قزوین به مشهد و بارها در جلسات راه آهن من درخواست کردم اما گفته‌اند که مسئولین استانی متقاضی این امر نیستند، یا در بحث فرودگاهی ما بارها گفته‌ایم که این موضوع هزینه دارد یا اینکه به علت نزدیکی با تهران نیازی به تأسیس فرودگاه نیست اما آیا این موارد دلیل موجهی است آن هم در شرایطی که بخش خصوصی برای تأسیس فرودگاه اعلام آمادگی کرده و شهرهایی نظیر کرج و رشت باهمین مسافت نزدیکی با تهران فرودگاه دارند که البته پیشنهاد برگزاری جلسه ما همواره پس از ماه‌ها پشت در بسته مانده است.
وی ادامه داد: ما یک هتل خوب برای میزبانی نداریم از سوی دیگر جاذبه‌های گردشگری استان بسیار است اما تعطیل است و بارها شده که لیدرها و مسافران با درهای بسته امکان تاریخی مواجه شده‌اند و سوال این جاست که چرا باید امکان تاریخی تعطیل باشد؟
محمدیها درخصوص مانا بودن گردشگر در استان گفت: ما متأسفانه در بحث تبلیغات بسیار ضعیف هستیم، خیلی راحت می‌توانیم با یک بنر و یک زیرنویس قزوین را به بقیه بشناسانیم.
وی تاکید کرد: چیزهایی از قبیل مجتمع‌های تفریحی، تجاری، گردشگری، خدمات ویژه درمانی که بتواند توریست را در استان نگه دارد وجود ندارد از سوی دیگر در حوزه هتل و مسافرخانه نیز علاوه بر کمبود اماکن اقامتی، فضا محیطی مسافرخانه‌ها بسیار نابسامان و توأم با هزینه‌های نجومی است و این درحالی است که اقامتگاه‌های سایر استان‌ها برای جذب گردشگر خدمات جامع‌تر و مازادتری را با هزینه کمتری ارائه می‌دهند.
دالفک تنهاست، قزوین اماکن تفریحی ندارد
وی ادامه داد: جز مجموعه تفریحی دالفک مرکز تفریحی دیگری در استان وجود ندارد و اماکن دیگر نیز در پی چالش بخش خصوصی و دولتی تعطیلی‌های نامنظم دارند.
محمدیها تصریح کرد: خیابان سپه به عنوان اولین خیابان ایران که باید به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته و سبک تاریخی خود را حفظ کند، شمایل ظاهری خوبی ندارد ترکیبی از بخش مدرن و تاریخی و در عین حال با آشفتگی ساخت و سازی همراه است و ما باید یک سری اقداماتی انجام دهیم و گردشگر را بیاریم و برایش رفاه ایجاد کنیم.
وی با تاکید براینکه اغلب جلسات گردشگری خروجی مثبت و سازنده‌ای ندارد عنوان کرد: در جلساتی قول ساخت و ساز هتل و پرداخت وام داده شد و اشخاصی نیز در جهت ساخت هتل اقدام کردند اما متأسفانه وعده‌ها عملیاتی نشد و پروژه‌ها متوقف شده است.
وی در پایان درخصوص راهکار برای چالش‌ها و بحران‌ها در حوزه گردشگری چنین گفت: مهمترین نکته تبلیغات گسترده و معرفی ظرفیت‌ها، رستوران‌ها و امکان تفریحی در محل‌های پرتردد و چه بسا مسیرهای بین شهری حتی ساده‌ترین شکل توزیع بروشور است که مسافر در ابتدا بداند که بنا است در قزوین با چه ظرفیت‌های مواجه شود سپس برای حضور در استان ترغیب شود.
