به گزارش خبرنگار تاج خبر، مازندرانی ها از سال ۱۳۹۱ نام پزشک خانواده را شنیده اند هرچند در ابتدا با آن غریبه بودند اما اکنون که اثرات و تبعات اجرای این طرح در حوزه بهداشت و درمان را چشیده اند می دانند که تا چه اندازه این طرح توانسته آنها را در پیشگیری از بیماری های غیرواگیر همچون دیابت و فشار خون و همچنین مدیریت بیماری ها کمک کند.
طرح پزشک خانواده، برنامه ای سلامت‌محور و مبتنی بر پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها است، به طوری که آموزش و پیشگیری در آن اولویت اصلی اجرای طرح محسوب می‌شود تا به این شکل هزینه‌های بخش درمان در کشور کاهش یابد.
بیشتر از ۳۰۰ پزشک خانواده روستایی و همین تعداد ماما خانواده به جمعیت خانوار روستایی مازندران خدمات ارایه می دهند و همچنین بیشتر از ۶۰۰ پزشک خانواده شهری در این استان فعالیت دارند.
در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت هر پزشک خانواده به ۲ هزار و ۵۰۰ تا سه هزار نفر خدمات درمانی ارائه می کند و تمامی کنترل های لازم درمانی افراد از طریق این پزشکان برای افراد انجام می شود و در صورت نیاز به دریافت سطوح بالاتر دریافت خدمات اقدام لازم برای ارجاع به پزشک متخصص که در این طرح قرار دارند انجام می شود.
طبق گزارش رسمی مازندران به خاطر اجرای طرح پزشک خانواده، رتبه دار در شناسایی بیماران دیابت است. پزشکان از دیابت و فشار خون به عنوان مادر بیماری ها یاد می کنند. بر اساس برآوردهای رسمی، دیابت بیشتر از ۱۰ درصد هزینه درمان نظام سلامت را به خود اختصاص می‌دهد.
همچنین در طرح پزشک خانواده برای گروه های مختلف سنی و جنسی مانند مادران باردار، نوزادان و کودکان، افراد بالای ۵۰ سال و مسن بسته های ویژه مراقبتی در نظر گرفته شده است و جمعیت این گروه ها برای این که قطار نظام سلامت محور به حرکتش در مسیر ادامه دهد، باید طبق برنامه زمان بندی به پزشک خانواده خود مراجعه کنند.
ششم مرداد ۱۳۹۱ طرح پزشک خانواده شهری و نظام ارجاع، در مازندران به اجرا در آمد و در آنزمان اعلام شد برای این منظور طرح جمع‌آوری اطلاعات خانوار پزشک شهری در مازندران آغاز شد و با تکمیل شدن مرحله جمع‌آوری اطلاعات، مرحله انتخاب پزشک خانواده نیز در مازندران در مراکز درمانی استان آغاز شد و اطلاعات ۲ میلیون شهروند مازندرانی در سامانه ملی الکترونیک سلامت به ثبت رسید.
اجرای این طرح در مازندران با فراز و نشیب هایی همچون همکاری نکردن مردم برای ثبت نام و مراجعه به پزشکان خانواده، همراهی نکردن پزشکان متخصص برای ویزیت بیماران ارجاع داده شده، دریافت مبالغی به عنوان ویزیت از سوی پزشکان خانواده و یا کوتاهی برخی پزشکان خانواده در انجام وظایف محوله از جمله کنترل و مراقبت های مستمر از افراد زیرپوشش همراه بود و اما با واکاوی و بررسی تمامی مسائل پیش رو وضعیت این طرح در مازندران به گونه ای شده است که تمامی مردم این استان دارای پزشک خانواده هستند و دریافت خدمات درمانی خود را از این مرجع پیگیری و مطالبه می کنند.
با توجه به موفقیت آمیز بودن اجرای این طرح در مازندران باعث شده تا طرح در کل کشور نیز تعمیم داده شود و صد البته موفقیت آمیز بودن طرح دلیل بر بدون نقص بودن آن در اجرا نیست و به همین دلیل مسوولان امر در استان مازندران بدنبال شکافتن مراحل اجرای این طرح برای رسیدن به نقطه کمال آن است.
نظام ارجاع بیماران به بیمارستان ها، نقص در اجرای پزشک خانواده
در همین رابطه رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران که چند ماهی است از مسوولیتش در این سمت می گذرد از ارزیابی مستمر طرح پزشک خانواده در استان خبر داد.
صادق رضایی با اشاره به برگزاری جلسه ای به همین منظور با اشاره به موفقیت های خوب در زمینه اجرای این طرح ملی اظهار داشت: توانستیم با اجرای پزشک خانواده به نقاط مثبت و خوب در شناسایی و ردگیری بیماران غیر واگیر همچون دیابت و فشار خون در سطح جامعه برسیم و بسته های مدیریت این نوع بیماری ها را نیز پیاده کنیم.
وی ادامه داد: ارتقای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع از اهداف اصلی دانشگاه است و این موضوع در جلسات و نشست های مختلفی که با کارشناسان و مسوولان امر برگزار می شود پیگیری می کنیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران توضیح داد : در حال حاضر روند فعلی نظام ارجاع طرح پزشک خانواده با چالش‌هایی در مسیر ارجاع بیماران مواجه است که موضوع مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است.
وی با تاکید بر تقویت زیرساخت‌های نظام ارجاع، خواستار هم‌افزایی سطوح مختلف ارائه خدمات سلامت شد و تصریح کرد: کارآمدی نظام ارجاع، نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری نظام سلامت و رضایتمندی مردم دارد و باید با استفاده از ظرفیت‌های فناورانه و آموزش مستمر، این برنامه را ارتقا بخشیم.
به گفته رضایی داده‌های موجود و پیشنهادهای عملیاتی بهبود فرآیند ارجاع مورد تحلیل و تبادل‌نظر قرار می گیرد و با پایش منظم روند اجرای مصوبات و برنامه ها در کارگروه‌های تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد.
تکاپو برای رفع نواقص طرح پزشک خانواده
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران روز یکشنبه در این باره به خبرنگار تاج خبر گفت که این دانشگاه به عنوان یکی از ۲ دانشگاه علوم پزشکی موجود در مازندران ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جمعیت را زیر پوشش دارد.
سیده محدثه حسینی افزود: زیرساخت های سلامت مازندران و نظام ارجاع پزشک خانواده در مدت بیشتر از یک دهه اجرا با مشکلات و مسائلی موجود بوده است که در حال احصا و شناسایی این مسائل هستیم.
وی ادامه داد : در مراحل واکاوی مشکلات اجرای طرح ایراداتی در نظام ارجاع سطح یک مشاهده شد که این مساله باعث آن شده که پذیرش بیماران در بیمارستان با سیستم ارجاع مسائلی را ایجاد کند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران اظهار داشت: در حال حاضر سیستم بیمارستانی با مراکز بهداشت همخوانی ندارد که از آن جمله در بخش پذیرش بازخورد ارجاع بیمارستنی و کلینیک های درمانی سیستم ها همخوانی ندارد و برای پذیرش بیمار از مراکز ارجاع می شوند و در بیمارستان امکان پذیرش وجود ندارد.
وی ادامه داد: این مشکل سیستمی باعث شده تا بیماری که از سوی پزشک خانواده به کلینیک های تخصصی و بیمارستان ها ارجاع شده اند در سیستم های بارگذاری نشود و بیمار برای پیگیری روند پذیرش می بایست دوباره پذیرش برایش صورت بگیرد و این باعث بلاتکلیفی آنها می شود.
به گفته حسینی در حال حاضر به صورت پایلوت در شهرستان های جویبار و میاندورود اصلاح سیستمی نظام ارجاع سطح یک انجام شد و در حال وارد شدن به فاز ۲ نظام ارجاع هستیم.
