به گزارش تاج خبر، برداشت از آبهای زیر زمینی در ۲ دهه اخیر در این خطه از شمال به اوج خود رسید و رونق کشت دوم برنج این امر را تشدید کرد.
در چند سال اخیر کارشناسان محیط زیست تلاش کردند با به کارگیری روش های مختلف آسیب های چند بعدی کشت دوم برنج را برای کشاورزان روشنگری کنند.
این کارشناسان بر این امر تاکید دارند که اطلاع رسانی برای بیان چالش های کشت دوم برنج باید در ابتدای سال زراعی همزمان با کشت اول برنج مطرح شود تا شالیکاران زمینه کشت دوم را فراهم نکنند.
این صاحبنظران بر این امر تاکید دارند که برداشت از آب های سفره های زیرزمینی مازندران یکی از مهم ترین چالش های موجود است که برای کشت دوم ایجاد می شود.
آسیب رسانی به مواد آلی خاک و میکروب های مفید و موجود زنده در خاک از جمله معضل جدی کشت دوم برنج است که به زمین های شالیزاری وارد می شود.
با توجه به وابستگی شدید جوامع بشری به آب و غذا، نیاز روزافزون به منابع آبی همواره وجود دارد لذا انتظار می رود کمبود منابع آب در بسیاری از مناطق همراه با افزایش تقاضای آب به دلیل افزایش جمعیت و بالاتر رفتن کیفیت زندگی به یک چالش مهم تبدیل شود.
آب های زیرزمینی یکی از منابع تامین آب بوده و بخش عمده ای از آن دارای مصارف آبیاری و کشاورزی می باشد. در دهه های اخیر با توجه به تغییرات اقلیمی و رشد جمعیت آبهای زیرزمینی با تهدید بیشتری مواجه هستند و این موضوع باعث کاهش سطح آب زیرزمینی در سالهای اخیر شده است و این تاثیرگذاری در مناطق ساحلی اندکی پیچیده تر است.
ایران به عنوان یک کشور خشک و نیمه خشک در غرب آسیا، با دارا بودن مرز آبی گسترده در شمال با دریای خزر و در جنوب با دریای خلیج فارس و دریای عمان به عنوان کشوری ساحلی تلقی می شود و به دلیل نقش حیاتی آبهای زیرزمینی در رشد اقتصادی مناطق ساحلی کشور، مدیریت این منابع آبی مستلزم مدیریت صحیح و آگاهی از چگونگی تغییر سطح آب زیرزمینی است.
خطر فرونشست زمین
مدیرعامل آب منطقه ای مازندران اظهار کرد: هرچند هنوز در استان ما پدیده غیرقابل جبران فرونشست رخ نداده است، اما افزایش برداشت از سفره‌های زیرزمینی به ویژه در شرق استان، مازندران را به خطر فرونشست نزدیک کرده است.
حیدر داوودیان گفت: هرچقدر از سفره‌های آب زیرزمینی برداشت می‌کنیم به مرور زمان لایه‌های خاک با خالی شدن از آب موجود میان آن‌ها نشست می‌کنند و وقتی این لایه‌ها نشست کند دچار فرونشست می‌شویم که قابل جبران نیست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران خاطرنشان کرد: هنوز در مازندران شاهد فرونشست نیستیم. اما اگر با روش‌های نامتعارف برداشت از آبهای زیرزمینی ادامه داشته باشد، ما هم در آینده با این موضوع دست و پنجه نرم می‌کنیم. بنابراین می‌طلبد که نظارت بیشتری در این زمینه داشته باشیم و برای صدور احکام برداشت‌کنندگان غیرمجاز جدیت بیشتری به خرج داده شود که خوشبختانه نیروی انتظامی همواره همراهی مناسبی در این زمینه داشت.
داوودیان افزود: بیشتر در مناطق شرقی مازندران با کمبود آب و کاهش حجم سفره‌های زیرزمینی مواجه هستیم. البته خوشبختانه سد گلورد امسال به طور کامل بهره‌برداری می‌شود. با توجه به تکمیل عملیات ساخت پل زیرقوسی، دریچه‌های سد بسته شد و امیدواریم که امسال با آبگیری کامل این سد بخشی از مشکلات تأمین آب شرق مازندران برطرف شود.
برداشت ۶ میلیون متر مکعبی
همچنین مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار کرد: به دلیل برداشت بی رویه و حفر چاه های غیرمجاز سالانه ۶ میلیون مترمکعب از ظرفیت آب های زیرزمینی استان کاسته می شود.
حسینعلی ابراهیمی گفت: یکی از نکاتی که باید در مازندران برای کمک به منابع آبی و محیط زیست به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد تغییر الگوی کشت است.
وی افزود: مازندران دیگر ظرفیت تأمین آب مورد نیاز برای این حجم و گستره از شالیکاری را ندارد و و لازم است که به سمت تغییر الگوی کشت و انجام کشت‌های جایگزین و کم‌آب‌بر حرکت کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران تصریح کرد: بر اساس آمارها به طور میانگین سالانه ۶ میلیون مترمکعب از حجم آبهای زیرزمینی مازندران کاسته می‌شود. یعنی در خوشبینانه‌ترین حالت طی ۲ دهه به اندازه یک سد بزرگ مانند سد شهید رجایی از آبهای زیرزمینی مازندران کاسته شده است.
به گزارش تاج خبر، خشکسالی و کاهش آورد رودخانه‌ها برای تأمین آب کشاورزی از یک سو و افزایش سفرها و مهاجرت به مازندران سبب شده چه در بخش کشاورزی و چه در بخش آشامیدنی فشار بر منابع آبی زیرزمینی بیشتر شود. بنا به آمارهای شرکت آب منطقه‌ای مازندران در این استان حدود ۱۱۰ هزار چاه کشاورزی وجود دارد که البته به این تعداد باید چاه‌های غیرمجاز را هم اضافه کرد.
مازندران با داشتن ۴۶۰ هزار هکتار زمین‌های زراعی و باغی سالانه ۷۲ نوع محصول کشاورزی را تولید می‌کند. تولید حدود یک میلیون تن برنج، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مرکبات و انواع محصولات باغی در مازندران سبب شده که این استان به عنوان قطب تولید محصولات باغی و کشاورزی کشور همواره مورد توجه باشد.
