پشت پرده داروی فاویپیراویر چه می‌گذرد؟

چند روز پیش بود که «فرامرز اختراعی» رییس سندیکاری تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی در سخنانی با اشاره به تولید داروی فاویپیراویرار عنوان کرده بود که این دارو با اینکه تاییدیه FDA (سازمان جهانی غذا و داروی آمریکا) به عنوان مرجع ذیصلاح ارائه استانداردهای مربوط به محصولات غذایی و دارویی را ندارد اما در کشور چین تاییدیه آن صادر و استفاده این دارو برای درمان کرونا در این کشور نتایج مثبتی را نیز به دنبال داشته است. به گفته وی، همان موقع ایران درخواست این دارو را برای انجام تحقیقات به چین ارائه داد و ۱۵ هزار دوز از این دارو در اختیار کشورمان قرار گرفت و در چند بیمارستان برای انجام آزمایش‌های بالینی استفاده شد و با گذشت زمان تجربه این که این دارو در بهبود وضعیت بیماران می‌تواند نقش مثبتی ایفا کند درحال آشکار شدن است ولی هنوز نتایج آزمون بالینی آن کامل نشده است. چهاردهم فرودین ماه جاری «دکتر محمدرضا هاشمیان» رئیس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری و از فعالان درمان بیماری کرونا نیز با انتشار یک فایل ویدئویی و گفت و گو در رسانه ها، از وزارت بهداشت در عدم موافقت با تجویز این دارو از سوی پزشکان و ایجاد ممانعت و دسترسی ناکافی بیمارستان ها و پزشکان به این دارو انتقاد کرد. این فوق تخصص ICU همچنین مدعی شد از تعداد ۳۰ بیماری که در بیمارستان مسیح دانشوری داروی ضد ویروس ژاپنی فاویپیراویر را دریافت کردند ۲۷ بیمار بهبودی قطعی داشتند. هاشمیان همچنین گفت: دکتر علی اکبر ولایتی، رئیس بیمارستان مسیح دانشوری نیز اعلام کردند که ما این داروی فاویپیراویر را استفاده کردیم و اثرش بسیار خوب بود. وی بیان کرد: داروی فاویپیراویر دارویی ضد ویروس است و روی ویروس‌ها اثر می‌گذارد. ضمن اینکه دارویی به نام کلترا هم داریم که تاثیر کمتری دارد و این تاثیر اندک در دنیا هم مشخص شده است و ما می خواهیم داروی فاویپیراویر را به جای کلترا استفاده کنیم. صحبت هایی که البته «دکتر رضا ملک زاده» معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آن را غیرکارشناسی دانست و گفت: متاسفانه هیچگونه شواهد علمی، تائیدیه و سندی در دنیا برای موثر بودن داروی فاویپیراویر برای بیماران کرونایی از جمله کشور ژاپن به عنوان سازنده این دارو ارائه نشده است.

وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، در خصوص ادعای رییس بخش مراقبت های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری در رسانه ها مبنی بر تاثیر داروی فاویپیراویر در بهبود ۲۷ تن از ۳۰ بیمار کرونایی بیمارستان مسیح دانشوری اظهار کرد: ما نمی توانیم این ادعا را قبول کنیم مگر اینکه این صحبت ها مستند باشد. فاویپیراویر روی ۲۰۰ کرونایی در حال تست است دکتر ملک زاده با تاکید بر اینکه، صحبت های دکتر هاشمیان که محقق نیز نیستند به هیچ وجه از نظر ما سندیت ندارد، گفت: تنها یک نفر در دنیا در خصوص صحت این دارو مقاله ای را در مجله مهندسی به چاپ رسانده بود که بعد هنگامی که با برخی اعتراضات مواجه شد، مقاله خود را پس گرفت. معاون تحقیقات وزارت بهداشت همچنین اظهار کرد: البته داروی فاویپیراویر در ایران موجود است و ما در حال تست آن روی حداقل ۲۰۰ بیمار کرونایی هستیم و جواب آن تا یکی-دو هفته آینده مشخص می شود. وی در خصوص ادعای رییس سندیکای دارویی مبنی بر تایید شدن داروی فاویپیراویر در کشور چین نیز گفت: این دارو در هیچ جای دنیا از جمله چین و ژاپن تایید نشده است. برخی داروها تست شده از فاویپیراویر موثرتر بوده‌اند دکتر ملک زاده در خصوص بخشی دیگر از صحبت های رئیس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری مبنی بر تایید این دارو از سوی دکتر علی اکبر ولایتی، رئیس بیمارستان مسیح دانشوری نیز اظهار کرد: با احترام به نظر ایشان باید گفت دکتر ولایتی در کار تحقیقات نیستند و این دارو باید به لحاظ علمی تایید شود. وی با تاکید بر اینکه، برای درمان اکثر بیماران کرونایی مجموعه ای از داروها استفاده می شود، گفت: اگر حتی داروی فاویپیراویر برای این تعدادی که ادعا شده با این دارو سلامتی خود را بازیافته اند، تجویز نمی شد، آنان خود به خود بهبود می‌یافتند. ملک زاده ادامه داد: حتی تاثیر برخی داروهای دیگر که در حال حاضر در مرحله تست روی بیماران کرونایی هستند، از داروی ژاپنی فاویپیراویر بهتر بوده است. پای برخی سودجویان در میان است معاون تحقیقات وزارت بهداشت همچنین اظهار کرد: متاسفانه در چنین شرایطی گاهی اوقات برخی سودجویان با جوسازی قصد دارند از آب گل آلود ماهی بگیرند. وی گفت: در واقع کسانی که پشت واردات این دارو هستند، در مورد این دارو شایعه‌سازی می کنند و در حال حاضر متاسفانه اقتصاد تبدیل به اقتصاد کرونایی شده است و عده ای سودجویی می کنند. نمی‌توانستیم کل دارو را در اختیار یک بیمارستان قرار دهیم اما بخشی از صحبت های دکتر هاشمیان رئیس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری را با دکتر مصطفی قانعی رییس کمیته علمی کووید ۱۹ در میان گذاشتیم. دکتر قانعی نیز در پاسخ به صحبت های رییس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری مبنی بر اینکه این بیمارستان فاقد داروی فاویپیراویر است، اظهار کرد: این ادعا صحت ندارد ضمن اینکه قرار نیست که تمام دارو فاویپیراویر در اختیار تنها یک بیمارستان قرار گیرد. رییس کمیته علمی کووید ۱۹ تصریح کرد: در حال حاضر بیمارستان مسیح دانشوری نیز دارای داروی فاویپیراویر برای درمان بیماران کرونایی است. نتایج تست فاویپیراویر یکی-دو هفته آینده مشخص می‌شود رییس کمیته علمی کووید ۱۹ بیان کرد: طبق تعریف یک پروژه تحقیقاتی از سوی وزارت بهداشت داروی فاویپیراویر در اختیار چندین بیمارستان برای تست روی بیماران کرونایی قرار گرفته است. قانعی افزود: نتیجه این تست ها طی یکی-دو هفته آینده مشخص خواهد شد.

وی در خصوص صحبت های رییس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری مبنی بر موثر بودن این دارو در درمان بیماری کرونا تاکید کرد: این ادعا باید به صورت علمی ثابت شود و در تمام دنیا روال برای محصولات دارویی به این شکل است. قانعی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا داروی فاویپیراویر موثرترین داروی شناخته شده در درمان بیماری کرونا است یا خیر نیز بیان کرد: تنها یک مقاله در کشور چین برای موثر بودن این دارو به چاپ رسید و البته حذف شد و FDA آمریکا نیز این دارو را تایید نکرده است و باید منتظر ماند تا نتایج تحقیقات مشخص شود. دست‌هایی که نه در پشت بلکه روی پرده‌اند رییس کمیته علمی کووید ۱۹ همچنین در پاسخ به این سوال که آیا دست هایی پشت پرده با جوسازی و تبلیغات قصد سوءاستفاده از شرایط موجود دارند نیز اظهار کرد: آنان دیگر پشت پرده نیستند بلکه روی پرده هستند چراکه اگر داروی یک شرکت دارویی تایید شود، سود هنگفتی را برای صاحبان آنها به دنبال خواهد داشت. قانعی همچنین در خصوص اینکه گفته شده دکتر ولایتی داروی فاویپیراویر را برای درمان بیماران کرونایی تایید کرده است نیز اظهار کرد: بنده تاییدیه ای از سوی ایشان ندیده ام. وی همچنین با ذکر مثالی ادامه داد: هنگامی که هواپیمایی سقوط می کند، کارشناسان فنی چندین هفته و حتی چندین ماه روی جعبه سیاه آن برای تشخیص علت سانحه کار می کنند حال برای دارویی که در دنیا به لحاظ علمی اثربخشی آن ثابت نشده است ما تنها سه هفته وقت خواسته ایم که اثربخشی آن مشخص شود. قانعی در خصوص بخش دیگری از صحبت های هاشمی رییس رئیس بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری مبنی بر اینکه، وزارت بهداشت علاقه مند بوده است خود دارو فاویپیراویر را معرفی کند، گفت: یکی از وظایف وزارت بهداشت و درمان برای همین موارد است که افراد خودسرانه اعلام نکنند دارویی برای یک بیماری موثر است یا دارویی موثر نیست.