سنج پلاس؛ سامانه‌ای که چاره‌ای جز ارتقای کیفیت اینترنت باقی نمی‌گذارد

تاج خبر،مسائلی مانند کیفیت و میزان پوشش‌دهی، قیمت، تست سرعت باعث می‌شود کاربران اینترنت بین اپراتورهای همراه و ثابت دست به انتخاب بزنند. دسترسی به این اطلاعات در قالب یک سامانه، توسط رگولاتوری وزارت ارتباطات فراهم شده است. سامانه‌ای که برای اپراتورها چاره‌ای جز ارتقا کیفیت خدمات‌شان باقی نمی‌گذارد. تقریبا سه سال قبل سامانه‌ای تحت عنوان «سنجش شاخص‌های کیفیت شبکه ملی اطلاعات» با بودجه ۶ میلیارد تومانی برای سنجش کیفیت کارایی اپراتورها راه‌اندازی شد. با گذشت تقریبا سه سال از پایش عملکرد اپراتورها، وزیر ارتباطات و سازمان رگولاتوری وزاتخانه ارتباطات تصمیم گرفتند اطلاعات این سامانه را در اختیار کاربران قرار بدهند تا آن‌ها با توجه به شاخص‌هایی که در اختیارشان قرار می‌گیرد بتوانند بهترین و به صرفه‌ترین اپراتور را برای دریافت خدمات انتخاب کنند. «محمد جواد آذری جهرمی» در مراسم رونمایی از این سامانه به اپراتورها یک مهلت ۴۵ روزه برای ارتقا کیفیت خدمات‌شان داد و گفت پس از این بازه کوتاه، اطلاعات در قالب این سامانه به شکل عمومی منتشر می‌شود. به گفته «مجید حقی» معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری، سامانه «سنج پلاس» که شهریور ماه با نام «فرادید» رونمایی شد، در واقع همان سامانه قدیمی است که با امکانات بیشتر و گرافیک جذاب‌تر، قرار است به شکل مستقیم کاربران را در جریان نوع و کیفیت سرویس‌دهی اپراتورها قرار بدهد. وی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، ضمن اعلام این‌که برای راه‌اندازی این سامانه جدید، بودجه اضافی تزریق نشده و اگر اپراتوری درخواست کند با نصب سنسور اضافه، کیفیت خدماتش در نقطه‌ای خاص سنجیده شود، تامین هزینه برعهده خودش است، به سوالاتی پیرامون این سامانه پاسخ گفت. وزیر ارتباطات در مراسم رونمایی از سامانه سنج پلاس (فرادید قبلی) اعلام کردند برخی از اپراتورها و حتی رگولاتوری مخالف عمومی شدن چنین اطلاعاتی از سوی اپراتورها هستند، دلیل این مساله چه بود؟ درباره رگولاتوری چیزی به خاطر ندارم اما در خصوص مخالفت‌های شکل گرفته توسط اپراتورها باید بگویم هر کجا که مکانیزم ارزیابی شکل بگیرد، بخشی که پیش‌بینی می‌کنند در این ارزیابی جایگاه خوبی به دست می‌آورند معمولا موافق هستند و عده دیگر خیر. این طبیعت ارزیابی است. سامانه‌ای که وظیفه اندازه گیری را برعهده دارد، خروجی و برون‌داد اپراتورها را در قالب سرویس‌هایی که به مردم ارائه می‌دهند، اندازه‌گیری و با یکدیگر مقایسه می‌کنند. در این مقایسه برخی بهتر هستند و برخی شرایط خوبی ندارند. مخالفت‌های شکل گرفته پیرامون این موضوع را با استفاده از سامانه سنج‌پلاس جهت دهی می‌کنیم تا به کیفیت بهتر منجر شود. گاهی با انعکاس مخالفت‌ها معمولا طرح متوقف شده و حاصل آن می‌شود یک عده مخالف و یک عده موافق. سنج پلاس به این سرنوشت دچار نخواهد شد؟ این سامانه استمرار دارد و کاربران برای انتخاب سرویس از آن استفاده می‌کنند. انرژی که در این جهت متراکم می‌شود، افزایش کیفیت راه به همراه دارد چون اپراتورها می‌دانند اگر بخواهند در این نقطه درجا بزنند مشتری خود را از دست می‌دهند. به ناراحتی برخی اپراتورها اشاره کردید که باید بگویم ناراحتی‌شان صرفا باعث می‌شود مشتری‌های‌شان از دست بدهند و از گردونه رقابت حذف شوند. رقابت ویژگی اصلی این سامانه است. اپراتورهایی که کمتر تلاش می‌کنند را از یک سو به تلاش بیشتر وا می‌دارد و از سوی دیگر آن‌هایی که تلاش بیشتری کردند را برجسته‌سازی و معرفی می‌کند تا مردم آگاه شوند که برای دریافت سرویس بهتر کجا مراجعه کنند. این سامانه برای تمام کسانی که اطراف این قضیه هستند و تمام ذینفعان سرویس‌های فناوری اطلاعات، آورده‌ای دارد. برای مشترکین آورده انتخاب بهینه از اطلاعات، برای سازمان تنظیم که مجموعه حاکمیتی است فضایی ارائه سرویس بهتری به مشتری را فراهم می‌کند و برای اپراتورها نیز شرایطی را ایجاد می‌کند تا انرژی خود را صرف بهبود و کیفیت کارشان کنند.

ضمانت اجرایی که برای رقم خوردن این اتفاقات دارید، چیست؟ در سامانه سنج پلاس اطلاعاتی منتشر می‌شود تا مشترکین نیز آن را ببینند، اما معنی‌اش این نیست که ما در گذشته این اطلاعات را در دسترس نداشتیم. یکی از مسئولیت‌های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات رسیدگی به تعهدات اپراتورها و تطبیق دادن آن با چیزی است که در پروانه‌شان درج شده است. بنابراین از ابتدای ایجاد سازمان این بررسی‌ها، نظارت‌ها و برخوردها مطابق قانون وجود داشته است. این سامانه با به اشتراک گذاشتن داده‌هایی که زمانی منتشر نمی‌شدند به مسئولیت سازمان برای نظارت بیشتر اضافه می‌کند چرا که نظرات کاربران، دقت عمل سازمان را افزایش می‌دهد و بیش از گذشته باید در کاهش کیفیت خدمات‌دهی اپراتورها پاسخگو باشد. وزیر ارتباطات در رونمایی از سامانه سنج‌پلاس، ۴۵ روز به اپراتورها وقت داد مشکلات را حل کنند تا اطلاعات در اختیار مردم قرار بگیرد، در این مدت چه اتفاقاتی برای سامانه و اپراتورها رخ داد؟ در این مدت بخش‌هایی به سامانه اضافه یا کامل‌ و یوزر فرندلی‌تر (استفاده یوزها تسهیل شد) شدند. اپراتورها نیز برای سنجش هر چه بهتر کیفیت خود از ما درخواست کردند سنجه‌های‌شان را اضافه کنیم. این درخواست عملی شد و همچنان نیز ادامه دارد. و همچنان نیز اضافه شود. در ابتدای شروع سامانه ۶ هزار سنسور سنجشی وجود داشت که این تعداد در حال افزایش است. سامانه ۱۹۵ مخصوص شکایت مردمی را اضافه کردیم تا اپراتورها بدانند در استان یا منطقه خاص، کاربران چه شکایاتی دارند و حتی نقاط طرح شکایت کجاست. کاربران در این سامانه می‌توانند تعرفه‌ها را ببینند و پس از مقایسه با یک کلیک آن‌را خریداری کنند. ضمن این‌که تست سرعت را اضافه کردیم تا سرعت و میزان پوشش را اندازه‌گیری و کاربر بر اساس آن اپراتور مورد نظر را انتخاب کند. برای تسهیل راه‌اندازی این سامانه به همکاری اپراتورها نیاز بود؟ ما اکنون خروجی اپراتورها را تحت عنوان سرویس اندازه‌گیری می‌کنیم و به شبکه اپراتور ورود نمی‌کنیم به همین دلیل درگیری با آن‌ها نداریم. یکی از ویژگی‌های مهم سنج‌پلاس همین است که مبتنی بر تجهیزات اپراتور نیست چرا که امکان داشت در آن صورت ملاحظاتی وارد شو و مقایسه دچار خطا شود. اما سنجه‌ها اکنون مانند کاربر بیرونی عمل می‌کنند و چاره‌ای جز افزایش کیفیت برای اپراتورها باقی نمی‌گذارند. پایش در این سامانه چند وقت یکبار رخ می‌دهد؟ نکته‌ای که دقت کار سامانه را بالا می‌برد، تکرر فرآیند ارزیابی است. ارزیابی فرآینده‌ها هر ده دقیقه یکبار با دو دقیقه سکوت انجام می‌شود؛ در یک ساعت ۵ مرتبه. در بازه زمانی ۲۴ ساعت بیش از ۱۰۰ مرتبه ارزیابی اتفاق می‌افتد. سمپلی (نمونه‌ای) که از این مدل اندازه‌گیری به دست ما می‌رسد زیاد است. این تکرر باعث می‌شود ارزیابی هم به لحاظ تعدد نقاط جغرافیایی و هم گستره زمانی انجام شود. این سامانه می‌تواند عدم پوشش‌دهی اپراتورها در برخی مناطق را از بین ببرد؟ ما قدم اول را برای شروع این اتفاق برداشته‌ایم. پیشرفت و بهره‌برداری مستمر از سامانه زمانی اثرگذار است و باعث تغییر می‌شود که مبنای تصمیم هم باشد. اما اگر این سامانه را مبنایی برای انتخاب سرویس خود ندانند طبیعتا انگیزه‌ای برای افزایش کیفیت در مجموعه اپراتوری شکل نمی‌گیرد. این بحث دو سویه است. هر قدر مشارکت مردم در این سامانه بیشتر باشد، تردید نکنید افزایش کیفیت و اصلاح عدم پوشش‌دهی انجام خواهد شد. این سامانه قرار بود همراه با «اپلیکیشن سلام» برای سهولت دسترسی ارائه شود؟ بله. اپلیکیشن در مراحل بعدی اضافه خواهد شد در حال حاضر در طریق سایت netsanjplus.ir در دسترس است. ارتباط این سامانه با شبکه ملی اطلاعات چیست؟ سامانه سنج پلاس، بر بستر شبکه ملی اطلاعات شکل گرفته است. وقتی راجع به تاخیر یا عدم پوشش‌دهی اینترنت صحبت می‌کنیم در واقع آن را در شبکه ملی اطلاعات می‌سنجیم. هر قدر توان این سامانه بیشتر شود، شبکه ملی ارتقا پیدا می‌کند. اپراتورها باید به سمت و سویی بروند که المان‌های مربوط به شبکه ملی اطلاعات را ارتقا دهند. برنامه‌های بعدی سامانه چیست؟ این کار زمانی ارزش دارد که نیازمندی‌های مشترکین را برآورده کند، به همین دلیل قصد داریم از ایده‌پردازی آن‌ها استفاده کنیم. انتزاعی نگاه کردن به این مسئله ما را به هدفی که داریم نمی‌رساند. ایده‌های جدیدی که از سمت مشترکین می‌آید را پرورش می‌دهیم و پیاده سازی خواهیم کرد.