تاج خبر – گروه استان‌ها، فاطمه گلوی: آئین‌ها و سنت‌های بومی و محلی سیستان و بلوچستان، جلوه‌ای از هویت فرهنگی و تاریخی این منطقه کهن ایران است. این آئین‌ها نه تنها پیوند عمیق مردم با طبیعت و گذشتگانشان را نشان می‌دهند، بلکه نقش مهمی در انتقال ارزش‌ها، مهارت‌ها و تجربیات نسل‌ها دارند.
سنتی مانند «حشر و مدد»، جشن‌های محلی و آئین‌های کشاورزی، جلوه‌ای از همبستگی اجتماعی، همکاری جمعی و احترام به طبیعت به شمار می‌روند و به نوعی تکیه‌گاهی برای زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم محسوب می‌شوند.
اهمیت این آئین‌ها فراتر از بعد سرگرمی و جشنواره‌ای است؛ آنها حامل پیام‌های اخلاقی، فرهنگی و تربیتی هستند و به حفظ هویت بومی در مواجهه با تغییرات سریع اجتماعی کمک می‌کنند. ثبت و معرفی این آئین‌ها نه تنها به شناخت بهتر سیستان و بلوچستان کمک می‌کند، بلکه ارزش‌های ناب فرهنگی این سرزمین را به نسل‌های آینده منتقل می‌سازد.
سنت حشر و مدد هر سال بین کشاورزان سیستانی و بلوچ برگزار می‌شود
مدیر جهاد کشاورزی سراوان در گفت و گو با تاج خبر گفت: آئین دیرینه «حشر و مدد» یکی از ارزشمندترین سنت‌های کشاورزی در استان سیستان و بلوچستان است که هر سال با مشارکت گسترده کشاورزان، جوانان و اهالی روستاها برگزار می‌شود.
ایرج رستم زهی بیان کرد: این آئین که در نقاط مختلف منطقه سیستان و منطقه بلوچستان، به‌ویژه در مناطق مرزی، برگزار می‌شود، نمونه‌ای از همکاری و همبستگی اجتماعی در حوزه کشاورزی به شمار می‌رود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سراوان ادامه داد: «حشر و مدد» با هدف کمک متقابل در آغاز سال زراعی و آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی انجام می‌شود.
وی افزود: در این آئین، کشاورزان و جوانان روستاها دور هم جمع می‌شوند تا زمین کشاورزی را آماده کنند، بذرها را آماده کنند و ابزارها و مزارع را برای کشت سال بعد آماده سازند.
رستم‌زهی تأکید کرد: این حرکت، بدون هیچ گونه تبادل مالی، در مساحتی بیش‌تر از ۲۰ تا ۳۰ هکتار انجام می‌شود و به‌نوعی «چرخه همیاری» در میان مردم شکل می‌دهد.
حشر و مدد مانع از مهاجرت روستاییان می‌شود
وی بیان کرد: این آئین نه تنها زمینه همکاری و همبستگی اجتماعی را فراهم می‌کند، بلکه پیوند تجربه و نوآوری را نیز بین کشاورزان پیشکسوت و جوانان تقویت می‌کند.
مدیر جهاد کشاورزی سراوان همچنین توضیح داد: «حشر و مدد» محدود به کشاورزی نیست و در فعالیت‌های دیگر مانند جمع‌آوری خرما، لایروبی قنوات و آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی برای سال بعد نیز مشاهده می‌شود. این سنت سنتی با پیوند آموزش‌های علمی و سنتی، باعث می‌شود دانش کشاورزی از نسلی به نسل دیگر منتقل شود و جوانان با تجربه کشاورزان پیشکسوت، مهارت‌های لازم را فرا گیرند.
رستم‌زهی تأکید کرد: یکی از مزایای این آئین جلوگیری از مهاجرت روستاییان و تقویت اقتصاد روستاهاست، چرا که مشارکت در حشر و مدد، باعث می‌شود زمین‌های کشاورزی بهتر آماده شوند و محصولات بیشتری برداشت شود.
وی در پایان گفت: حشر و مدد نه تنها یک آئین کشاورزی است، بلکه نماد همدلی، دوستی و همکاری مردم سیستان و بلوچستان است و نشان‌دهنده روحیه تلاش و همبستگی مرزداران استان است.
حشر و مدد سنت باستانی سیستان و بلوچستان
سرپرست اداره ترویج و آموزش جهاد کشاورزی سراوان در گفت و گو با تاج خبر بیان کرد: آئین «حشر و مدد» به عنوان یکی از سنت‌های باستانی سیستان و بلوچستان، سالانه در ابتدای فصل زراعی با حضور گسترده اهالی روستاها برگزار می‌شود و نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی و حفظ میراث فرهنگی منطقه ایفا می‌کند.
ناصر دولتی در این باره گفت: حشر و مدد به معنای کمک متقابل است و مردم در آغاز سال زراعی برای آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی، کاشت بذر و لایروبی قنوات در کنار هم جمع می‌شوند. این آئین نشان‌دهنده روحیه همکاری و همبستگی کشاورزان منطقه است.
وی اظهار داشت: این سنت آئینی به گونه‌ای اجرا می‌شود که هر فرد زمین خود یا دیگران را آماده می‌کند و حتی کسانی که توان مالی ندارند نیز در اجرای آن مشارکت می‌کنند.
سرپرست اداره ترویج و آموزش جهاد کشاورزی سراوان افزود: این آئین در فعالیت‌های متنوع کشاورزی از جمله جمع‌آوری خرما، اصلاح درختان و آماده‌سازی زمین‌های کشت گندم و جو نیز دیده می‌شود.
ضرورت ثبت و معرفی آئین‌های سنتی و محلی که ریشه در فرهنگ مردم دارد
دولتی گفت: کشاورزان با همدلی و همکاری، بخش قابل توجهی از زمین‌های کشاورزی را آماده می‌کنند و این عمل موجب افزایش بهره‌وری و حفظ منابع طبیعی می‌شود.
آئین‌های بومی و سنتی سیستان و بلوچستان همچون «حشر و مدد» نشان‌دهنده پیوند عمیق مردم با یکدیگر، طبیعت و میراث فرهنگی منطقه است. این آئین‌ها، فراتر از جنبه‌های کشاورزی و اقتصادی، بستری برای انتقال تجربه و دانش بین نسل‌ها فراهم می‌کنند و همکاری، همدلی و انسجام اجتماعی را تقویت می‌کنند.
برگزاری «حشر و مدد» نه تنها موجب آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی و افزایش بهره‌وری محصولات می‌شود، بلکه نقش مهمی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان و حفظ پویایی اقتصادی و اجتماعی روستاها دارد.
این سنت‌های دیرینه، با ترکیب آموزش‌های علمی و تجربیات سنتی، هویت فرهنگی مردم را زنده نگه می‌دارند و به توسعه پایدار مناطق روستایی کمک می‌کنند. حمایت، ثبت و معرفی چنین آئین‌هایی علاوه بر حفظ میراث فرهنگی، ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی استان را ارتقا می‌دهد و نشان‌دهنده ارزش همبستگی، دوستی و همکاری مردم سیستان و بلوچستان است.
